Vorige week had ik een sessie met een man die al enige tijd therapie heeft en daarbij vaak hetzelfde thema bespreekt. Deze man is in de bloei van zijn leven, midden 30, een goede baan bij een bank, een liefhebbende vriendin, een huis dat precies is zoals hij het wil, midden in de natuur zodat hij tijd heeft om te genieten van zijn hobby; wandelen. Toch is er een schaduw die over zijn leven hangt, een strijd die hij elke dag voert - het gevoel van immense verantwoordelijkheid voor zijn ouders en hun welzijn. Zijn patronen van zelfopoffering om zijn ouders mentaal stabiel te houden loopt als een rode draad door zijn hele leven. Maar zoals ons gesprek onthulde, betrof zijn zorg niet alleen zijn ouders, maar strekte het zich ook uit tot zijn vriendin.
Schuld en verantwoordelijkheid gaan hand in hand
Kai hield ervan om lange wandelingen te maken, maar deze momenten van rust werden overschaduwd door een intens schuldgevoel. Hij legde gepassioneerd uit hoe hij zich schuldig voelde wanneer hij wandelde en niet volledig kon genieten van zijn uitstapje. Met een hint van frustratie in zijn stem zei hij: "Ze moet maar zelf een hobby zoeken, ik kan toch niet altijd thuis blijven zitten."
In werkelijkheid voerde Kai deze strijd grotendeels in zijn eentje. Hij besprak zijn gevoelens en gedachten niet met zijn partner (en heeft ook niet geleerd hoe hij dit moet doen). In plaats daarvan kwam hij geïrriteerd thuis en trok hij zich terug in zijn kamer om te werken. Dit alles speelde zich af in zijn eigen hoofd, en zijn partner was waarschijnlijk onbewust van de innerlijke strijd die hij doormaakte.
Elke keer als Kai tijd voor zichzelf nam, werd dit gevoel van schuld en zelfopoffering aangewakkerd. Hij had het gevoel dat hij geen prioriteit kon geven aan zijn eigen behoeften en had nooit geleerd om hierover te praten en te onderhandelen. Hij nam aan dat de ander, in dit geval zijn partner, in de rol van slachtoffer zou stappen en hem zou belasten met schuldgevoelens. Hierdoor vermeed hij bij voorbaat elk gesprek over deze zaken.
Dit scenario speelde zich vaker af in Kai's leven, en als gevolg hiervan werd hij door zijn omgeving vaak gezien als nonchalant en enigszins kil. Hij sloot zich vaak af en ging niet in op onderwerpen, wat bijdroeg aan deze perceptie. Ondertussen leed hij in stilte, en dit proces speelde zich dag in, dag uit af in zijn hoofd.
Patronen doorbreken
Naast het meer bewust worden van de partonen zijn er een aantal praktische oefeningen die Kai dagelijks zou kunnen doen om meer vat te krijgen op zijn automatische reacties. Ik val hiervoor terug op de ideeën van psycholoog Hal Hershfield.
Hershfield spreekt over de connectie met ons 'toekomstige zelf' als sleutel tot gedragsverandering. Hier zijn enkele stappen die Kai zou kunnen nemen, geïnspireerd door Hershfield's werk:
Visualiseer je toekomstige zelf: Stel je voor dat je een balans hebt gevonden tussen zorgen voor je ouders en voor jezelf. Hoe zou dat eruit zien? Hoe zou het voelen? Door je toekomstige zelf te visualiseren, wordt het een tastbare werkelijkheid die je kunt nastreven.
Benadruk de langetermijnvoordelen: Het is moeilijk om jezelf los te maken van diepgewortelde gevoelens van schuld en verantwoordelijkheid. Maar denk aan de voordelen op de lange termijn - minder stress, betere gezondheid, meer tijd voor jezelf en je geliefden, en een gezondere dynamiek met je ouders.
Gebruik taal die de toekomst dichterbij brengt: Zeg "Ik leer mijn verantwoordelijkheden te beheren" in plaats van "Ik zal mijn verantwoordelijkheden leren beheren". Dit brengt je toekomstige zelf dichterbij en maakt je doelen meer haalbaar.
Maak een actieplan: Overweeg hoe je je gedrag kunt veranderen, hoe je kunt reageren in uitdagende situaties, en wie je om hulp kunt vragen. Dit kan omvatten: grenzen stellen met je ouders, tijd vrijmaken voor jezelf, ademhalingsoefeningen doen om stress te verminderen, en steun zoeken bij vrienden, je partner, of een therapeut.
Het pad van zelfopoffering naar zelfvertrouwen is geen gemakkelijke reis. Maar het is een reis die je waard bent. Herinner jezelf eraan dat je het recht hebt om voor jezelf te zorgen, net zoals je voor anderen zorgt. En onthoud, jouw toekomstige zelf is klaar om jou te ontmoeten. Wil je werken aan het doorbreken van patronen kijk dan eens bij onze online programma"s !
